Việt vị trong bóng đá là gì? Trường hợp cầu thủ bị phạt liên quan đến việt vị

Việt vị là một trong những điều tạo nên sự khác biệt của bóng đá 11 người. Bàn thắng vẫn có thể được công nhận khi bên tấn công có cầu thủ ở trong thế việt vị. Cầu thủ có thể sẽ bị cảnh cáo hoặc phạt nặng nếu mắc lỗi liên quan đến luật việt vị.

Luật việt vị là gì? Ý nghĩa của luật việt vị

Luật việt vị là một trong những luật khó hiểu nhất đối với những người xem bóng đá. Ngay cả những người đã theo dỗi môn thể thao vua lâu năm cũng chưa chắc nắm rõ luật này. Khái niệm “việt vị” cũng khiến cho cánh mày râu đau đầu khi có phái nữ xem bóng đá cùng.

Luật việt vị được quy định trong bộ luật 11 thuộc Luật thi đấu bóng đá của FIFA. Phạm vị tính luật việt vị là khi cầu thủ tấn công của đội này ở bên phần sân của đội kia. Sân được chia thành 2 nửa với vạch kẻ ở giữa. Lỗi việt vị trong tiếng Anh là OFFSIDE. Những câu lạc bộ đầu tiên trên thế giới áp dụng nghiêm ngặt việc tuân thủ luật việt vị là Forest FC và Barnes FC của nước Anh.

Một cầu thủ rơi vào thế việt vị được hiểu nôm na là cầu thủ đó nhận bóng từ đường chuyền của đồng đội khi đã đứng dưới hàng phòng ngự đối thủ. Cụ thể hơn, bất cứ bộ phận nào trên cơ thể của cầu thủ tấn công nằm giữa hai cầu thủ cuối cùng gần khung thành nhất bên phía đối thủ kể từ thời điểm bóng rời khỏi chân người chuyền đều bị tính là việt vị.

Thông thường, người đứng gần khung thành đối thủ nhất chính là thủ môn. Như vậy, cầu thủ sẽ bị tính là việt vị khi có bộ phận trên cơ thể nằm ở giữa thủ môn và cầu thủ phòng ngự cuối cùng. Tất nhiên, cầu thủ gần khung thành nhất bên phía đối phương không nhất thiết phải là thủ môn. Trong luật việt vị, các cầu thủ bình đẳng như nhau.

Ý nghĩa của luật việt vị

Cầu thủ tấn công thường là những người có tốc độ và kỹ thuật rất tốt. Nếu họ nhận bóng từ đồng đội ở phía sau hàng thủ đối phương, khả năng có bàn thắng sẽ rất cao. Điều này khiến cho chất lượng của trận đấu không được đảm bảo.

Luật việt vị áp dụng đòi hỏi đội tấn công phải nâng cao hiệu quả chiến thuật của mình. Nó cũng đòi hỏi các cầu thủ tấn công phải phát triển tư duy chơi bóng để vượt qua hàng thủ đối phương một cách hợp lý. Nói cách khác, luật việt vị chính là một trong những yếu tố quan trọng làm tăng sự chuyên nghiệp của bóng đá 11 người.

Vi phạm luật việt vị bị xử phạt như thế nào?

Luật của FIFA đã chỉ rõ, lỗi việt vị không giống như bất cứ lỗi nào khác trên sân bóng. Một cầu thủ việt vị sẽ không phải nhận hình phạt nào như: đếm lỗi, thẻ vàng hay thẻ đỏ. Việt vị chỉ đơn giản là một pha tấn công không hợp lệ và phải cắt còi để dừng lại pha bóng đó.

Sau khi trọng tài thổi lỗi việt vị, bên phòng ngự sẽ được đặt bóng ở vị trí đối thủ mắc lối. Sau đó, họ sẽ thực hiện quả phạt dán tiếp. Bên thực hiện đá phạt có thể chuyền lên hoặc chuyền về tùy ý.

Hai trường hợp hiếm hoi sẽ bị cảnh cáo khi có lỗi việt vị. Thứ nhất là cầu thủ phòng ngự cố tình rời khỏi sân để đánh lừa đối thủ về vị trí việt vị. Thứ hai là cầu thủ tấn công đã rời khỏi sân nhưng quay trở lại và có lợi thế ghi bàn. Trong 2 trường hợp này, trọng tài có thể cảnh báo bằng thẻ vì hành vi phi thể thao.

Vì sao bàn thắng vẫn được công nhận khi có cầu thủ việt vị?

Trong nhiều trận đấu bóng đá 11 người, không ít trường hợp bàn thắng của một đội được công nhận dù đã có cầu thủ phạm lỗi việt vị. Đây là điều hoàn toàn hợp lệ. Luật việt vị của FIFA đã nêu rõ, bàn thắng của đội vẫn được công nhận nếu cầu thủ việt vị không tham gia vào pha bóng dẫn đến bàn thắng đó.

Như thế nào là không tham gia đến pha bóng dẫn đến bàn thắng? Điều này tức là cầu thủ việt vị không làm chuyển hướng của trái bóng. Cầu thủ đó cũng không làm cản trở nhiệm vụ phòng ngự của đối thủ trong tình huống đó.

Thế nào là bẫy việt vị?

Bẫy việt vị là phương án chiến thuật giúp hạn chế được những pha lên bóng nguy hiểm của bên tấn công. Bẫy việt vị được xem là “con dao hai lưỡi”. Nó có thể hỗ trợ phòng ngự vô cùng hiệu quả. Thế nhưng khi bị đối thủ hóa giải, khả năng đội phòng ngự phải nhận bàn thua rất cao.

Các cầu thủ ở hàng phòng ngự cần phải có sự gắn kết và tuân thủ chiến thuật chặt chẽ. Lúc đó, bẫy việt vị mới hiệu quả. Khi nhận thấy cầu thủ bên tấn công sẽ tung ra một đường chuyền quyết định, các hậu vệ sẽ chủ động dâng cao hơn. Cầu thủ nhận bóng bên kia sẽ rơi vào thế việt vị. Notts County là CLB đi tiên phong trong việc sử dụng chiến thuật này vào đầu thế kỷ 20.

HLV Arrigo Sacchi là người đã thực sự nâng tầm bẫy việt vị. AC Milan dưới thời của ông nổi tiếng với hàng phòng ngự thường xuyên dâng cao. Khoảng cách giữa hàng hậu vệ và tiền vệ không bao giờ vượt quá 25-30 mét. Đây là hệ thống đội hình gây áp lực lớn lên đối thủ và thiên về tấn công. Đội hình 4-4-2 rất phù hợp cho chiến thuật này.

Hiện nay, Jurgen Klopp của Liverpool có thể xem là HLV thành công nhất với triết lý bóng đá gây áp lực lớn. Hàng thủ của The Kop cũng thường xuyên dâng rất cao. Họ bẫy việt vị hiệu quả nhờ những cầu thủ phòng ngự thông minh và nhanh nhẹn như Virgil van Dijk hay Ibrahima Konate.